فوائد زیارت اهل قبور و زمان آن
فوائد زیارت اهل قبور
در «أمالی» شیخ طوسی با سند متّصل خود روایت می كند از عبدالله بن سلیمان از حضرت امام محمّد باقر علیه السّلام: “قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ زِیَارَةِ الْقُبُورِ.قَالَ: إذَا كَانَ یَوْمُ الْجُمُعَةِ فَزُرْهُمْ، فَإنَّهُ مَنْ كَانَ مِنْهُمْ فِی ضَیْقٍ وُسِّعَ عَلَیْهِ مَا بَیْنَ طُلُوعِ الْفَجْرِ إلَی طُلُوعِ الشَّمْسِ ؛ یَعْلَمُونَ بِمَنْ أَتَاهُمْ فِی كُلِّ یَوْمٍ، فَإذَا طَلَعَتِ الشَّمْسُ كَانُوا سُدًی.قُلْتُ: فَیَعْلَمُونَ بِمَنْ أَتَاهُمْ فَیَفْرَحُونَ بِهِ؟قَالَ: نَعَمْ، وَ یَسْتَوْحِشُونَ لَهُ إذَا انْصَرَفَ عَنْهُمْ."(1) «می گوید: از حضرت باقر علیه السّلام درباره زیارت اهل قبور پرسش كردم.فرمود: چون روز جمعه باشد آنانرا زیارت كن ؛ چون هر كس از آنان در ضیق و تنگی باشد در بین طلوع صبح صادق و طلوع آفتاب گشایش می‌یابد، و لذا در این موقع در هر روز، از كسی كه به زیارت او رفته باشد، علم و اطّلاع پیدا می كند، ولیكن چون آفتاب طلوع كند آنها رها می شوند و دیگر قادر بر جهت‌گیری در امور دنیا و زیارت اهل خود نیستند.عرض كردم: آیا آنها از افرادی كه به زیارت قبور آنها می روند علم پیدا می‌كنند و خوشحال می شوند؟ فرمود: آری، و نیز از بازگشت زائرین از قبور به محلّهای خود وحشت می‌كنند.» زیارت اهل قبور بسیار فائده دارد، بالاخصّ زیارت قبور علماء و شهداء و مقرّبان درگاه خدا.زیارت قبور ائمّه علیهم السّلام حكم دخول در آب كرّ دارد كه زائر را پاک و از هر آلودگی منزّه می‌سازد. رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمودند: «زُرِ القُبُورَ تُذَكّرُ بِهَا الآخرِةَ»(2) ؛ به قبرستان زیارت اهل قبور بروید تا یاد آخرت در شما زنده شود. و در جمله دیگر فرمودند: « زُورُوا قُبُورَ مَوْتَاكُمْ وَ سَلِّمُوا عَلَیْهِمْ فَإِنَّ لَكُمْ فِیهِمْ عِبْرَةً.»(3)؛ به زیارت مردگان بروید و بر آنان درود و سلام بفرستید، زیرا این كار درس عبرتى براى شما مىشود. پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله فرمود: «مَنْ زَارَ قَبْرَ أَبَوَیْهِ أَوْ أَحَدِهِمَا فِی كُلِّ جُمُعَةٍ غُفِرَ لَهُ وَ كُتِبَ بَرّا » (4) ؛ كسى كه در هر جمعه به زیارت قبر پدر و مادرش یا یكى از آنان برود، هم گناهش بخشیده مىشود و هم نزد خداوند فرزند نیكوكار به حساب مىآید. همچنین آمده است: دعا نزد قبر والدین مستجاب است.پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله فرمودند: هر كس قبر مرا زیارت كند، در قیامت، شفاعت از او بر من واجب مىشود.حضرت زهرا علیها السلام هفتهاى یكبار به زیارت قبر حمزه و سایر شهدا مىرفت و براى آنها استغفار و طلب رحمت مىكرد. از حضرت باقر علیه السّلام درباره زیارت اهل قبور پرسش كردم.فرمود: چون روز جمعه باشد آنانرا زیارت كن ؛ چون هر كس از آنان در ضیق و تنگی باشد در بین طلوع صبح صادق و طلوع آفتاب گشایش می‌یابد، و لذا در این موقع در هر روز، از كسی كه به زیارت او رفته باشد، علم و اطّلاع پیدا می كند، و لیكن چون آفتاب طلوع كند آنها رها می شوند و دیگر قادر بر جهت‌گیری در امور دنیا و زیارت اهل خود نیستند.عرض كردم: آیا آنها از افرادی كه به زیارت قبور آنها می روند علم پیدا می‌كنند و خوشحال می شوند؟فرمود: آری، و نیز از بازگشت زائرین از قبور به محلّهای خود وحشت می‌كنند» چون نتیجه زیارت ،ارتباط با روح متوفّی است و زیارت كننده از آن روح مَدد می گیرد ؛ بنابراین هر چه روح متوفّی پاكتر و عالی‌تر باشد، زائر بهره بیشتر و وافرتری خواهد برد. مشهور است كه در سر قبر علماء حاجت بیشتر برآورده است، و اصولاً در جاهائی كه اولیاء خدا دفن شده‌اند نورانیّت بیشتر است ؛ و محسوس است كه آن اماكن روشنی و سعه خاصّی دارد و گرفتگی و تاریكی ندارد، به خلاف قبور كفّار كه تاریك است و خسته كننده و موجب قبض و تنگی می گردد.
پی نوشت ها: 1-بحار الانوار ،ج 6، ص 256
2-نهج الفصاحة،ص510
3-بحار الانوار،ج79،ص64
4-همان،ج86،ص359